Bij scheefstand van de grote teen (hallux valgus) drukt deze teen naar binnen, waardoor aan de binnenzijkant van de voorvoet een knobbel (bunion) te zien is. De huid op de knobbel kan rood en gevoelig worden door toegenomen druk en wrijving in de schoen. De grote teen kan de tweede teen van zijn plaats duwen. Daardoor kan een overbelasting van de tweede teen en/of een hamerteen ontstaan. Dit is pijnlijk in schoenen en geeft vaak een eksteroog.

Oorzaak Hallux valgus

Hallux valgus kan ontstaan door verschillende oorzaken. Bij jonge mensen met een brede voorvoet (spreidvoet) kan een te smalle schoen de grote teen in een hoekstand drukken. Dit kan op den duur leiden tot een blijvende scheefstand van deze teen. Ook erfelijke aanleg speelt een rol: meer dan de helft van de vrouwen in Nederland heeft een vergroeiing van de grote teen. Bij oudere mensen treedt de scheefstand vaak op in combinatie met slijtage in het grote teen gewricht.

Klachten

De klachten kunnen verschillend zijn. De voornaamste klacht is pijn aan de knobbel aan de zijkant van de voorvoet, vaak gepaard met roodheid. Dikwijls ontstaat moeheid en/of pijn onder de voorvoet. Soms leidt overbelasting van de tweede teen tot pijn en eeltvorming onder de voet. Voor de meeste mensen wordt het steeds moeilijker om schoenen te vinden die comfortabel zitten en geen extra pijn veroorzaken

Behandeling en herstel

Niet operatief

Draag goed schoeisel. Dat houdt: in brede schoenen, van zacht leer, zonder naden aan de kant van de zwelling. Eventueel kunt u steunzolen of orthopedische schoenen laten aanmeten. Draag geen smalle schoenen of hoge hakken.

Operatief

De orthopedisch chirurg kan de grote teen met een operatie weer in de goede stand zetten. Ook kan hij verschillende ingrepen doen die de pijn verlichten. Meestal is de operatie een dagbehandeling: u kunt dezelfde dag weer naar huis. Houd rekening met een lange herstelperiode; het duurt een tijd voor de zwelling en stijfheid verdwijnen.Er zijn verschillende technieken voor het rechtzetten van een scheve grote teen. Welke techniek de orthopeed kiest, hangt af van hoe ernstig de afwijking is. Hieronder vindt u de operatietechnieken die de orthopeden van annatommie gebruiken:

• De Chevron-operatie corrigeert een milde tot matige scheefstand. De chirurg zaagt net onder de kop van het eerste middenvoetsbeentje het bot in een V-vorm door. Vervolgens schuift de chirurg het kopje richting de tweede teen en zet het meestal vast met een kleine schroef. Hierdoor wordt de voorvoet smaller. De schroef hoeft niet te worden verwijderd.
• Bij een basis-osteotomie zaagt de chirurg de basis van het eerste middenvoetsbeentje door en zet het weer vast met krammetjes of kleine schroeven. De chirurg verijdert een deel van de knobbel, en corrigeert het weefsel dat te strak om het basisgewricht zit.
• Bij de Scarf-osteotomie zaagt de chirurg het eerste middenvoetsbeentje in de lengte in een Z-vorm door, zodat het kopje richting de tweede teen kan worden verschoven. Daarna zet de chirurg het bot met twee kleine schroeven vast.

Soms combineert de chirurg één van de bovenstaande technieken met de Akin-techniek. Hierbij wordt een wigje gemaakt in het basisgewricht van de grote teen, om zo de stand van de teen te corrigeren. Dit zet de chirurg weer vast met een krammetje of schroefje. Bij ernstige vormen van scheefstand of stijfheid van de grote teen (meestal met forse slijtage en pijn aan het gewricht) kan de chirurg voor een arthrodese kiezen. Hierbij zet de chirurg het basisgewricht van de grote teen vast met een plaatje en/of schroeven. Daardoor kan behalve de pijn ook de stand van de teen goed behandeld worden. Patiënten hebben relatief weinig last van beperkingen aan het vastgezette gewricht.